Doctorandus Loïc Moureau wist onlangs de prijs Passie voor palliatieve zorg in de wacht te slepen met zijn project ‘Crustatieve zorg, een palliatieve benadering binnen de geestelijke gezondheidszorg’. De prijs werd in het leven geroepen om innovatieve projecten rond palliatieve zorg in de bloemetjes te zetten. “Er heerst een taboe op de dood want we willen leven en liefst autonoom. We willen kwaliteit en genieten wat het taboe op sterven in de hand werkt. En dat uit zich ook in de middelen die worden vrijgemaakt voor palliatieve zorgen.”
Er werden maar liefst veertig projecten ingediend waarover vijf experts van de Federatie van Palliatieve Zorg Vlaanderen het hoofd bogen en waaruit drie laureaten werden gekozen. “Ons project bleek één van de drie laureaten te zijn en toen ik de andere projecten zag, dacht ik niet dat we het gingen halen. Het waren allemaal bijzondere projecten die gaan over mensen die sterven dus je gunt het iedereen. Ik had het niet verwacht, ook omwille van het taboe dat nog op doelgroep heerst.”
Schelpzorg
Want Loïc Moureau koos voor zijn project een specifieke doelgroep, namelijk de EPA-patiënten. “Het zijn mensen met een zeer ernstige psychische aandoening. Deze mensen hebben een lang traject afgelegd binnen de geestelijke gezondheidszorg maar blijken vaak therapie resistent te blijven. Om die reden worden ze vaak naar de marge geduwd en gezien als een randgroep terwijl ze eigenlijk meer zorg nodig hebben. Daarom startte Loïc het project op rond crustatieve zorg. “Crusta betekent schelp, het is dus in feite schelpzorg. De schelp verwijst naar de blijvende omkadering die een aantal mensen binnen de geestelijke gezondheidszorg nodig hebben. Ze hebben namelijk meer nodig dan een herstelbenadering om de levenskwaliteit naar voor te brengen.”
Vormingen
Samen met een groep zette Loïc een project op poten in twee zorgcentra. “We werken vanuit twee afdelingen, enerzijds vanuit het Onze-Lieve-Vrouw ziekenhuis in Brugge en anderzijds vanuit het OPZ in Geel, waar men EPA-patiënten verzorgt. De medewerkers wisten daar ook dat ze voor deze patiënten moesten vechten en wilden graag samenwerken.” Dat uit zich vooral in informatie verstrekken. “We starten pilootprojecten op en houden vormingen. We willen het beleid bewust maken van de noden van deze groep.”
Niet mondig
Daarnaast voert Loïc Moureau ook onderzoek uit als doctorandus aan de KU Leuven naar de noden van EPA-patiënten. “Ik ben gestart vanuit de literatuur maar er is bijzonder weinig voorhanden want de groep is niet sexy. Het is de bedoeling om er een kwalitatief onderzoek van te maken door zorgverleners, patiënten en familieleden te interviewen.” Al belooft dat niet altijd makkelijk te worden. “Veel patiënten zijn niet zo mondig en het kan ook existentiële vragen oproepen rond het verlies aan mentale en fysieke capaciteit. Het komt er dus op aan om hen goed te omkaderen.” In Vlaanderen zijn er zo’n 1000 EPA-patiënten maar het onderzoek belooft breder te gaan dan dat. “We gaan ook kijken of palliatieve zorgen eventueel een oplossing zou zijn voor mensen die psychisch lijden en euthanasie willen maar dat blijft een zeer controversieel onderwerp.”
Levenseinde
De onderzoeker probeert zich ook in te zetten in zijn eigen gemeente Wetteren. “Ik ben vrijwilliger in het Woonzorgcentrum Schelderust en organiseer er info-avonden voor bewoners en personeel om hen de mogelijkheden rond levenseinde te tonen. In België is er veel mogelijk in vergelijking met andere landen, zelfs buurlanden. Maar vaak zijn we niet op de hoogte van die mogelijkheden of kennen we de voorwaarden niet. Bijvoorbeeld: ‘Kan euthanasie bij mensen die dementie hebben?’ De wetgeving is vrij complex daaromtrent.” Loïc merkt dat mensen oprecht geïnteresseerd zijn in levenseinde maar er is nog meer nodig dan dat. ” Er is een structureel beleid nodig, ook voor zorgverleners want er is een blijvend taboe op de dood. We willen leven en liefst autonoom. We willen kwaliteit en genieten wat het taboe op sterven in de hand werkt. En dat uit zich ook in de middelen die worden vrijgemaakt voor palliatieve zorgen.”
Herbeluister hieronder het interview:
